www.bikeman.plwww.mtb-cup.comwww.4energy.plwww.arnik.com.plwww.bicycle.plwww.rmdbikeco.pl
Nasz serwis jest też dostępny w formacie WAP:
http://tagtag.com/ppcmtb
Przeglądarka WAP

©

Porady

Kupno roweru

UWAGA !
Poniższy tekst skierowany jest do ludzi, którzy w sposób przemyślany chcą wydać kasę na zakup roweru. Jeśli chcesz kupić rower, a Twoim głównym kryterium jest świecący lakier w modnym kolorze - nie czytaj tego, szkoda Twojego czasu...

Rynek rowerowy w Polsce nieustannie się rozwija. Niemal co roku można zauważyć pojawienie się w kraju nowego dystrybutora jakiejś renomowanej rowerowej firmy z zachodu. Co roku też, wchodząc na początku sezonu do któregoś z supermarketów, podziwiam niespożytą wenę twórczą konstruktorów i "designerów" tzw. "rowerów górskich" (nie mylić z rowerami górskimi). Ich ilości i rodzajów nie da się w żaden sposób sklasyfikować. Coraz trudniej jest zatem przeciętnemu odbiorcy dokonywać wyboru. Tym bardziej, jeśli ma to być wybór świadomy. Czym różni się rower za 350 PLN z "Makrokeszu" od roweru markowego za X tys. PLN ? Oba mają na pierwszy rzut oka podobny wygląd, dwa koła, łańcuch, pedały itd., itd. Rozdział ten ma pomóc początkującym cyklistom uzyskać na powyższe pytanie odpowiedĽ, bardziej zaawansowanym zaś, przypomnieć pewne podstawowe wiadomości.

CO PRZYSZŁY BIKER WIEDZIEĆ POWINIEN

Właściwy dobór roweru jest kwestią tak wiedzy, jak i sztuki. Wiedzy, gdyż aby dobrze wybrać należy posiadać pewien zakres wiadomości z dziedziny konstrukcji i techniki. O sztuce można mówić w tym przypadku dlatego, iż liczbowe opisanie wszystkich parametrów, które specjalista bierze pod uwagę instynktownie, wymagałoby z kolei przeprowadzenia obliczeń z zakresu wyższej matematyki i fizyki. Rzecz jasna, po to, aby kupić rower i mieć satysfakcję korzystając z niego, nie trzeba koniecznie być docentem metalurgii ani też biocybernetykiem. Istnieją jednak pewne wiadomości, które warto sobie przyswoić, aby nie rozczarować się paskudnie... Wybór roweru jest decyzją wymagającą namysłu. Nie należy dać się nabrać na hasła typu "najlepsze (czy najgorsze) rowery są produkcji (tu nazwa kraju)"... Na przykład Tajwan od dobrych paru lat przestał być, jeśli idzie o rowery, synonimem tandety - większość z renomowanych światowych producentów wytwarza tam swoje rowery. Jednak poza zwróceniem uwagi na to, skąd pochodzi rower, który chciałoby się kupić, należy udzielić sobie samemu odpowiedzi na pytanie, jakiego roweru będzie się potrzebowało. Chodzi o to, aby jak najwłaściwiej móc wykorzystać potencjał sprzętu. Należałoby zastanowić się dobrze nad tym, czy naprawdę zamierzamy tłuc się po bezdrożach, wspinać się rowerem na góry i przebywać mokradła, czy też będziemy jeĽdzić po mieście, wykonując ewentualnie w weekendy okazjonalne wypady do podmiejskiego lasku. Warto wziąć pod uwagę fakt, czy swym rowerem będziemy podejmować dalekie wyprawy turystyczne i jeĽdzić z ciężkim bagażem po szosach, czy też raczej po bezdrożach i wertepach. Trzeba wziąć pod uwagę, że nasz charakter nie ulegnie gwałtownej przemianie tylko z tego powodu, że kupiliśmy sobie rower. Wobec tego jeśli coś (wysiłek, pot, kurz, wiatr, .. .. .. dopisać lub skreślić) nie odpowiadało nam wcześniej, to nie ma szczególnie dużych szans na to, że nagle zaczniemy w tym gustować. Jeśli nie możemy się obyć bez gorącej kąpieli i suchego, ciepłego łóżka, to jest mało prawdopodobne, że zagustujemy w cowieczornym wpełzaniu do wilgotnego, zimnego śpiwora w przeciekającym namiocie, zaś jeśli niezależnie od tego, czy nadchodzi koniec świata, czy nie, musimy mieć obiad z trzech dań dokładnie o 14:30, to nie dla nas jest włóczenie się na rowerze po lasach kilkadziesiąt kilometrów od cywilizacji, z dwoma batonami i garścią jagód służącą za cały posiłek.

KLASYFIKACJA

Wśród rowerów o wielkości kół 26" można wyróżnić kilka podgrup: nieskomplikowane ATB (All Terrain Bike - czyli rower na każdy teren), tanie rowery górskie i droższe, amortyzowane MTB na wyższych grupach osprzętu (w tym także full suspension, czyli amortyzowane z tyłu i z przodu). Rowery ATB stanowią w gruncie rzeczy praktyczne przystosowanie "górala" do ruchu ulicznego, poprzez dodanie do niego osprzętu: błotników, bagażnika, świateł. Ich terenem działania pozostaje miasto. Niestety ich waga najczęściej nie zachęca do szaleństw poza utwardzonymi szlakami, a dodatki wykazują dziwną tendencję do klekotania i odpadania.

WHEELER 5700

Całkiem inaczej rzecz się ma z klasycznym MTB. Nawet w swojej najprostszej postaci, z porządną ramą i szerokimi oponami oraz kilkunastoma przełożeniami, jest maszyną wyjątkową wśród całej gromady na dwóch kółkach. Prawdziwy rower górski (przez co należy rozumieć rower firmowy) pozwala cieszyć

KLEIN ADROIT RACE

się jazdą zarówno na wąskich ścieżkach, jak i na szerokiej, szutrowej drodze. Jeżeli wyposaży się go w lekkie błotniki i bagażnik, sprawdzi się w turystyce, a jeśli grube opony zastąpimy slickami, otrzymamy wytrzymały sprzęt do jazdy w mieście. Mocna, trwała rama, komponenty odporne na zużycie i zmiany pogody - czego chcieć więcej? Wyższa szkoła jazdy zaczyna się w kolejnej grupie, gdzie pierwszoplanowe role odgrywają zaawansowany technologicznie osprzęt i materiały o kosmicznym rodowodzie. Za odpowiednio większe pieniądze kupić można nie tylko rowery zdecydowanie lżejsze, ale też często wyposażone w amortyzację, podnoszącą komfort i bezpieczeństwo jazdy.

W grupie rowerów FS (Full Suspension) występuje coraz silniejsza specjalizacja. Dlatego należałoby się odpowiednio wcześniej zdecydować, jaki typ jazdy się preferuje. Poza modelami do crossu, dostępne są także rowery do zjazdu (duże skoki amortyzacji) i tzw. "freerideowe", czyli wykazujące duży potencjał w każdej z dyscyplin.

ROWER FS DO CROSS COUNTRY ROWER FREERIDEOWY ROWER DO DOWNHILLU

Wart podkreślenia jest fakt, że osoby początkujące i jeżdżące rekreacyjnie z tego typu rowerów mogą być niezadowolone lub po prostu nie wykorzystają ich możliwości. Na przykład typowy rower zawodniczy (cross country) ma sportową geometrię i wymusza pozycję pochyloną, dla osób nieprzyzwyczajonych niewygodną. Problematyczne staje się też wykorzystanie sprzętu do codziennego użytku, ponieważ zwykle oferuje on ograniczone możliwości montażu dodatków, a z racji swej ceny stanowi łakomy kąsek dla złodziei.

RAMA

Najważniejszym elementem roweru jest rama - jest to jego element zasadniczy, najdroższy i wpływający na jego "osobowość". Wskazane jest mieć dobry osprzęt, lecz ten można wymieniać i podnosić jego klasę w miarę przypływu gotówki, zaś zakup nowej ramy jest wydatkiem poważnym, a co gorsza, posiadany osprzęt nie zawsze musi pasować do nowej ramy. Wybierając rower należy zwrócić uwagę tak na parametry techniczne - materiał, sposób wykonania i geometrię ramy, jak i ergonomiczne, czyli rozmiar ramy. Sposobów doboru ramy istnieje wiele, a jedną z najprostszych metod pomiaru jest zmierzenie długości nogi po wewnętrznej stronie (od podłogi do krocza), a następnie odjęcie od tego wymiaru, który w zależności od Ľródła podawany jest w zakresie od 30 do 38 cm. Uzyskany wynik będzie stanowił wymiar ramy, o który powinniśmy pytać. Praktycznym sprawdzeniem tego pomiaru jest stanięcie z rowerem pomiędzy nogami i sprawdzenie odległości od górnej (poziomej) rury do krocza - winna ona wynosić 7 - 10 cm. Należy pamiętać, że rower górski powinien mieć ramę o ok. 8 cm niższą, niż rower szosowy dla tej samej osoby.

TABELA ORIENTACYJNYCH WYMIARÓW RAM
długość nogi wzrost rozmiar ramy szosowej oraz trekkingowej rozmiar ramy MTB
cm cm cm cale cm cale
76-80 164-171 55 21,5 45-46 17,5-18
81-85 172-179 57 22,5 47-48 18,5-19
86-89 180-186 59 23 50-51 19,5-20
90-93 187-192 61 24 52-53 20,5-21

MATERIAŁ RAMY

STAL
Nikt nie wymyślił jeszcze równie mocnego i taniego materiału do produkcji ram rowerowych. Najbardziej parszywe ramy wykonane są ze zwykłej stali konstrukcyjnej o niewielkiej zawartości węgla i nie noszą one żadnych oznaczeń. Podobnie rzecz się ma z nieco wytrzymalszymi ramami ze stali o podwyższonej zawartości węgla (St35, St 45 i St55). Następnie można wymienić stal określaną jako Hi-Ten (High Tensile), z niewielką domieszką manganu oraz stal Cro-Mo, chromowo-molibdenową. Ta ostatnia występuje w rozmaitych odmianach o różnych własnościach, a do najbardziej popularnych należy jej odmiana określana w anglosaskiej terminologii jako 4130 Cro-Mo. Nazwa "Trimoly" oznaczać będzie, że trzy rury głównego trójkąta ramy są wykonane ze stali chromowo-molibdenowej, zaś tylny trójkąt ramy będzie wykonany w tym przypadku ze stali Hi-Ten. Najpewniejszą lokatą jest zakup roweru z ramą full Cro-Mo, w 100% z tego materiału. Oczywiście jeszcze lepiej jest kupić rower z ramą wykonaną z rur renomowanego wytwórcy - należą do nich Reynolds, Columbus, Mannesmann, Tange, Oria, Vitus, Ishiwata oraz True Temper, lecz zazwyczaj wiąże się to z wysokimi kosztami.

ALUMINIUM
Metal ten jest trzykrotnie lżejszy od stali, więc świetnie nadaje się do produkcji ram rowerowych. Ale czyste aluminium nie jest wystarczająco sztywne i wytrzymałe. Dlatego stosuje się stopy, w których występują domieszki innych pierwiastków. Aby rury aluminiowe były równie wytrzymałe co stalowe, konstruktorzy zwiększyli ich średnicę. Dzięki temu, zachowując podobne parametry wytrzymałościowe, uzyskali mniejszy ciężar i większą sztywność ramy. O stopach aluminium spotykanych we współczesnych rowerach informują umieszczane na ramie tabliczki znamionowe. Do produkcji ram rowerowych używane są stopy pochodzące z serii 6000 i 7000 (najczęściej 6061, 7005, 7020). Przy numerze serii stopu widnieją zazwyczaj dodatkowe symbole oznaczające rodzaj obróbki (cieplnej bądĽ mechanicznej), jakiej został poddany materiał (np. T5, T6).

KOMPOZYT
Do produkcji kompozytowych ram rowerowych używa się: włókien węglowych (karbonu), kevlaru, żywic epoksydowych, klejów i kawałków stopów metali lekkich. Kilka słów wyjaśnienia:

  • K a r b o n - włókno produkowane z oleju mineralnego lub syntetycznego, następnie w wysokiej temperaturze "nawęglane". Posiada strukturę podobną do elany. Z tego włókna produkuje się materiały nazywane tkaninami z włókien węglowych. Waga 1 m2 takiej tkaniny waha się od 60 do ponad 400 g.
  • K e v l a r - syntetyczne włókno aramidowe. Siedmiokrotnie wytrzymalsze na zrywanie od analogicznej wagi odcinka drutu stalowego, przy czym jest bardzo lekkie i prawie się nie rozciąga.
  • Ż y w i c e e p o k s y d o w e - służą do nasączania kawałków tkanin karbonowych bądĽ kevlarowych, aby połączyć ze sobą poszczególne warstwy tych tkanin. Twardnieją pod wpływem temperatury.
  • K l e j e - służą do sklejania ze sobą tytanowych bądĽ aluminiowych łączników z karbonowo-kevlarowymi rurami. Ich wytrzymałość może wynosić ponad 12 ton na cm2.

Podstawową zaletą ram kompozytowych jest ich stosunkowo niewielka masa i doskonałe własności tłumiące drgania. W porównaniu z np. ramą ze stali Cro-Mo lub aluminiową, rama kompozytowa posiadając tą samą sztywność i wytrzymałość jest do 30% lżejsza. Dobrej jakości kompozyt ma 2,5 razy większą wytrzymałość od stali. Technologia produkcji z użyciem włókien węglowych pozwala na całkowicie dowolne, ograniczone tylko fantazją i gustem, kształtowanie ramy.

TYTAN
Ramy tytanowe znajdują się na samym szczycie hierarchii. Szlachetny materiał, z którego je wykonano, jest drogi, a obróbka bardzo pracochłonna. Czysty tytan do produkcji ram się nie nadaje, ponieważ pod obciążeniem bardzo łatwo ulega odkształceniom. Najczęściej stosowany jest stop o oznaczeniu Ti3Al2,5V (w swym składzie zawiera aluminium i wanad). Rama z niego wykonana odznacza się podobną wytrzymałością jak egzemplarze ze stali i aluminium, ale jest znacznie lżejsza. Wysoka cena ram tytanowych wynika nie tylko z kosztów samego materiału, nie mniej droga jest też obróbka. Tytanu nie można spawać w normalnej atmosferze (bardzo łatwo wchodzi w reakcję z tlenem), konieczna jest osłona z gazów obojętnych (np. argonu). Gotowa rama jest całkowicie niewrażliwa na warunki atmosferyczne - tytan nie ulega korozji.

Kolejny krok, jeżeli już podjęło się decyzję, jaki typ roweru będzie najwłaściwszy dla danego użytkownika, to określenie ile pieniędzy chcemy wydać. Podstawowe założenie, jakie trzeba przy tym przyjąć brzmi: im częściej ma się zamiar jeĽdzić, tym większą sumę pieniędzy trzeba wydać. Generalnie, jeżeli rower ma przetrwać kilka lat intensywnego ujeżdżania, lepiej jest od razu wydać kilkaset złotych więcej, bo pozorne oszczędności na początku i tak zmuszą do szybszej wymiany zużytego osprzętu. Bardzo ważne jest też, wbrew pozorom, miejsce kupna roweru. Supermarkety, w których można kupić rowery, oferują raczej produkt masowy, skierowany przede wszystkim do klienta na pierwszym miejscu stawiającego atrakcyjną cenę, mniej interesującego się jakością i póĽniejszym serwisem. Diametralnie różna sytuacja ma miejsce w renomowanym sklepie, gdzie bez problemu można wybrać spośród wielu modeli różnych producentów. Fachowiec doradzi też i pomoże w decyzji, bo on wie najlepiej, który sprzęt się sprawdził dzięki osobistemu kontaktowi z klientami. Następny argument za tym, aby na zakupy wybrać się do właściwego sklepu, to oczywiście profesjonalny serwis, bez którego żaden szanujący się salon rowerowy nie może się obejść. W sklepie rowerowym z prawdziwego zdarzenia możliwe jest także dobranie właściwego rozmiaru ramy i jazda próbna. Ta ostatnia jest konieczna, aby mieć pewność, że dobrze lokujemy nasze pieniądze, jednak w Polskich warunkach to trudny temat i tylko nieliczni sprzedawcy dopuszczają taką możliwość. Wiele renomowanych firm wymaga, aby rower po pewnym, zazwyczaj dość krótkim okresie, wrócił na pierwszy przegląd. Nie dzieje się tak bez powodu. Nowy rower musi się "dotrzeć", układają się pancerz i linki, zaczynają pracować wszystkie ruchome elementy, koła wymagają podcentrowania - to naturalne. Pożądane jest, aby przy zakupie sprzedawca o tym wspomniał i zaprosił na określony termin, żeby wszystko działało jak należy.

Wykorzystano materiały autorstwa Marka Utkina,
G. Radziwonowskiego i Olka Dowiata.